Blog

İnsanlık taşı bir yapı malzemesi olarak kullanmaya başladığı günden bu yana karşılaştığı temel sorun taşın çekme dayanımının düşük olması ve bağlayıcı malzeme olmamasıdır. İşte bu sorun, günümüz betonarme teknolojisinin ortaya çıkmasına neden olan temel gerekliliktir. Çimentoya çakıl, kum ve su karıştırılması sonucu ortaya çıkan betonun darbeye karşı dayanıklı olmaması ve ağırlık çekme gücünün düşük olması sebebiyle içine çelik çubuklar eklenerek güçlendirilmiştir. Böylece genleşme katsayıları birbirine yakın olan çelik ve betonun, aderans denilen birbirlerine kenetlenme özelliği sayesinde daha esnek hem de basınca karşı koyabilen kompozit bir materyal elde edilmiştir. Ortaya çıkan materyale ise günümüzde inşaat sektörünün büyük çoğunluğunda kullanılan betonarme malzemesidir.

Günümüzde betonarme bir inşaatın iskeleti gibidir. Yapıyı ayakta tutan temel taşıyıcı unsurdur. Yapının ağırlığının sebep olduğu çekmenin çelik çubuklar tarafından karşılanır. Bu sebeple depreme dayanıklı yapı tasarımında başlıca koşullar; nitelikli malzeme, betonun doğru uygulanması ve bakımının yapılması; çelik çubukların doğru şekilde kenetlenmesi, ölçü ve sayı olarak projeye uygunluğudur. Tabi ki zemin etüdü, proje prosedürlere uygunlukta depreme dayanıklılık noktasında betonarme kadar önemli diğer unsurlardır.

Betonarme olarak tasarlanacak bir yapıda yer alacağı bölgenin zemin etüdü ve depremsellik durumu taşıyıcı sistemin belirlenmesi açısından çok büyük önem arz eder. Binanım kullanım amacına ve inşa edildiği çevre şartlarına göre belirlenen uygun bir taşıyıcı sistemle uygun olmayan bir taşıyıcı sistem arasındaki fark felaketle festival arasındaki fark gibidir. Biri sevdikleriniz için mutluluk diğeri acı demek olabilir. Çünkü deprem sırasında uygun taşıyıcı sistemli binanın davranışlarına nazaran uyumsuz taşıyıcı sistemli binanın davranışları anlatılamayacak derecede olumsuzdur. Deprem sonrasında pek çok yerde karşılaştığımız aynı bölgedeki bir binanın göçüğe dönüşürken diğer bir binanın sapa sağlam ayakta kalmasının ana sebebi de işte bu uyumsuz taşıyıcı sistem kullanımıdır.

Taşıyıcı sistem belirlenirken önem arz eden temel hususlar şunlardır.

- Yeterli rijitlik sağlanmalı; yani yapı deprem sırasında binanın salınım yaparak deprem sonucu ortaya çıkan enerjinin bir kısmını hareket enerjisine dönüştürmeli.

- Gerekli dayanım sağlanmalı: yani deprem tesirleri belirlenerek bu verilere uygun şekilde binanın taşıyıcı eleman boyutlamalarının yapılmalı

- Yapı sünek olarak yani ani göçmeler meydana gelmemesi için yapıya belli oranda deformasyon yapabilme yeteneğiyle tasarlanmalıdır.